BİPOLAR (PLAZMAKİNETİK) TUR
BİPOLAR (PLAZMAKİNETİK) TUR NEDİR? AVANTAJLARI NELERDİR?
İyi huylu prostat büyümelerinde (30-80 gram prostatlar için) halen standart cerrahi tedavi TUR (Transüretral Rezeksiyon) Prostat cerrahisidir . Günümüzde teknolojinin gelişimi ile TUR işlemi için kullanılan gereçler ve yöntemler de gelişmektedir. Bu yazımızda sıkça duyulan Plazmakinetik sistemden bahsedeceğiz. Bu yöntemin geleneksel Monopolar yönteme göre avantajları var mı, varsa nelerdir?
TUR işlemi kapalı olarak idrar kanalından girilerek prostata ulaşılması ve özel makinadan gelen elektrik akımının yardımıyla prostatın idrar kanalını kapatan kısımlarının kesilmesi prensibine dayanmaktadır. Kullanılan gereçlerdeki en önemli farklılılar da işte bu enerji akımındaki farklılıklardan kaynaklanmaktadır. Günümüzde en çok kullanılan iki enerji akımı mevcuttur: Monopolar (eski, geleneksel) ve Bipolar (Plazmakinetik).
Monopolar sistem:
Bu sistemde prostat dokularını kesmek için gerekli olan enerji akımı aletin ucundaki elektrottan çıkarak prostat dokusu ile temas etmesi ve dolayısı ile hasta vücudunu dolaşarak devreyi kapatmaktadır. Sonuç olarak akıma karşı direncin yüksek olması prostat dokusunda 400-500°C‘ ye kadar sıcaklık artışına ve kesme işleminin yüksek voltajda (500-800 V) yapılmasına neden olmaktadır.1 Yeni nesil Plazmakinetik sistemlerde ise işlem 40-70°C ‘lik düşük sıcaklıkta ve 80-100 V’lık düşük voltajlarda yapılabilmektedir.2 Bütün bunların sonucunda doğal olarak bipolar sistemlerde çevre doku hasarı da daha az ortaya çıkmaktadır.
Bipolar sistem:
Bipolar yani başka adıyla plazmakinetik sistem yeni nesil TUR sistemi olup kullanımı hızla artmaktadır. Bu sistemde Monopolar' dan farklı olarak enerji akımı elektrodun ucundan çıktıktan sonra hastanın vücudunu dolaşmadan geri dönmekte ve dolayısı enerji sadece işlem yapılan alana sınırlı kalmaktadır. Enerji akımı yıkama için kullanılan serumu buharlaştırarak aletin çevresinde gaz tabakası oluşturmakta. Oluşan gaz tabakası daha sonra plazma haline dönüşerek serumdaki sodyum molekülleri uyarılmaktadır. Uyarılmış sodyum iyonları ise düşük ısı ve düşük voltajda rezeksiyon (kesme) yapmanın yanında eşzamanlı kesme ve koterizasyon (yakma yolu ile kanamayı durdurma) olanağı tanımaktadır.3 Sistemin en büyük avantajı kullanılan sıvının normal serum olması ve bu nedenle açılmış prostat damarlarından vücuda sızması durumunda eski Monopolar sistemde olduğu gibi TUR sendromuna (aşağıda bahsedildi) yol açmamasıdır. Bu avantajından dolayı süre kısıtlaması da bulunmamaktadır. Şöyle ki, eski sistemde kullanılan sıvının belli bir miktardan çok vücuda karışması ciddi sorunlara yol açtığı için işlem ortalama 60-90 dakikada sonlandırılmak durumundaydı. Bu zaman hem cerrah işlemi hızlı yapmak, hem de büyük prostatlarda yeterince doku kesilmeden işlemi sonlandırmak zorundaydı. Yeni Plazmkinetik sistemlerde bu tip sorunlar neredeyse ortadan kalkmıştır. Sadece çok uzun süren de vücuda aşırı miktarda sıvı sızması durumunda özellikle kalp yetmezliği olan hastalarda yüklenme buguları oluşabilmektedir.
Tablo 1. İki sistem arasındaki farklılıklar özetlenmiştir. 4,5
Monopolar | Bipolar | |
|---|---|---|
Süre | İşlem süresi ortalama 60-90 dakika ile sınırlıdır | Süre sınırı yoktur^ |
TUR sendromu* | İşlem sırasında kullanılan sıvı yoğun miktarda vücuda geçerse oluşabilir | Kullanılan sıvı serum (izotonik) olduğu için böyle bir risk neredeyse yoktur |
Prostat büyüklüğü | Daha küçük prostatlarda | Daha büyük prostatlar için de uygun |
Patoloji için örnek | Alınır | Alınır |
Kanama riski | Daha fazla | Daha az |
Hastanede kalış süresi | Daha fazla | Daha az |
Sondanın kalış süresi | Daha fazla | Daha az |
İdrar retansiyon (idrar yapamama) oranı | Daha fazla | Daha az |
Çevre doku hasarı | Daha fazla | Daha az |
Ameliyat öncesi şikayetlerde düzelme | Benzer | |
Ameliyat sonrası uzun dönem riskler | Benzer |
* TUR sendromu: Monopolar TUR işlemi sırasında kullanılan hipotonik sıvının (vücut sıvısından daha düşük basınçlı sıvı) açılan prostat damarlarından vücuda sızması sonucu sodyum düzeyinde hızlı düşüşe (dilüsyonel hiponatremi) neden olmaktadır. Bunun sonucunda bir takım nörolojik bulgularla kendini gösteren acil durum ortaya çıkmaktadır: konfüzyon (bilinç bulanıklığı), bulantı-kusma, görme bozuklukları, hipertansiyon, kalp ritminde bozukluklar. Bulguların ciddiyetine göre bir süre hastanın yoğun bakım ünitesinde takip edilmesi gerekebilmektedir.
* İşlem süresinin uzaması ile prostat damarlarından vücuda sızan sıvı miktarı arttığı için (bu sıvı her ne kadar serum fizyolojik olsa da) özellikle kalp yetmezliği olan hastalarda yüklenme bulgularına neden olabilir.
SONUÇ:
Sonuç olarak aslında çalışmalara göre hastaların şikayetlerinin düzelmesi ve ameliyat sonrası uzun dönemde ortaya çıkacak riskler açısında iki sistem arasında belirgin farklılıklar bulunmamaktadır. Ancak bipolar sistem ameliyat sırasında cerraha birçok kolaylıklar sağlamakla beraber, hemen ameliyat sırasında veya birkaç gün sonra ortaya çıkabilecek riskler açısından daha avantajlı konumdadır.
KAYNAKLAR:
1.Ho HS, Cheng CW. Bipolar transurethral resection of prostate: a new reference standard? Curr Opin Urol 2008;18:50-55.
2.Smith D, Khoubehi B, Patel A. Bipolar electrosurgery for benign prostatic hyperplasia: transurethral electrovaporization and resection of the prostate. Curr Opin Urol 2005;15:95-100.
3.Wein, Alan J., et al.Campbell-Walsh Urology: Expert Consult Premium Edition: Enhanced Online Features and Print, 4-Volume Set. Elsevier Health Sciences, 2011.
4.Cornu JN, Ahyai S, Bachmann A, et al. A systematic review and meta-analysis of functional outcomes and complications following transurethral procedures for lower urinary tract symptoms resulting from benign prostatic obstruction: an update. Eur Urol 2015;67:1066-1096. 5.Omar MI, Lam TB, Alexander CE, et al. Systematic review and meta-analysis of the clinical effectiveness of bipolar compared with monopolar transurethral resection of the prostate (TURP). BJU Int 2014;113:24-35.
