Varikosel Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?
VARİKOSEL
Varikosel, genellikle sol testiste, bazen ise her iki testiste görülebilen toplar damarlardaki genişlemeye verilen isimdir. Erkeklerin %15-20′ sinde, çocuk olmaması nedeniyle başvuran erkeklerin ise yaklaşık % 40’da görülmektedir. Erkeklerde kısırlığın düzeltilebilen en sık nedenidir.
ETKİLERİ
Varikoselin etkileri konusunda çeşitli ve tartışmalı teoriler mevcuttur. Tam olarak etki mekanizması bilinmese de, en çok kabul gören teoriye göre toplar damarlardaki bu genişleme, testislerde sıcaklık artışına neden olarak bir takım olumsuz etkiler ortaya çıkarmaktadır:
Sperm üretim ve kalitesini bozarak infertiliteye(kısırlık)
Testis gelişim bozukluğu
Erkeklik hormon üretiminde azalma (hipogonadizm)
Aynı tarafta ağrı ve rahatsızlık
SINIFLAMA
Subklinik varikosel
muayenede ele gelmeyen ve gözle görülmeyen, sadece doppler ultrason gibi özel tetkiklerle saptanabilen damar genişlemesine verilen isimdir.
1. Derece
: muayene sırasında sadece valsalva manevrası (öksürme,ıkınma) ile damarların ele gelmesi
2. Derece
: muayene sırasında valsalva manevrası olmadan damarların ele gelmesi
3. Derece
: ele muayeneye gerek kalmadan ve istirahat halindeyken damarlarda gözle görünür genişleme olması
TANI
Varikosel tanısı üroloji uzman muayenesi ile konulmaktadır. Muayene sırasında uzman aynı zamanda varikoselin derecesini de belirlemektedir. Varikosel tanısı için doppler ultrason şart değildir ancak, tanının doğrulanmasının gerektiği veya kararsız kalınıldığı durumlarda kullanılabilir.
TEDAVİ
Öncelikle varikoselin ilaçla tedavisinin olmadığını belirtmekte fayda var. Birçok cerrahi tedavi yöntemi olsa da, günümüzde önerilen altın standart tedavisi mikrocerrahi yöntemle kasıktan 2-3 cm’lik kesi ile testisten çıkan toplar damarların bulunarak bağlanması ve iptal edilmesidir. Bu yöntem nüks oranı en düşük, başarı oranı en yüksek yöntemdir. Tedavi yöntemleri, nüks oranı ve orataya çıkabilecek komplikasyonlarla beraber Tablo 1′ de verilmiştir.
HER VARİKOSEL AMELİYATLIK MI?
Hayır, her varikosel ameliyatlık değildir. Varikosel daha çok kısırlığa yol açtığı zaman tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Her varikoseli olan erkekte kısırlık olmadığı gibi, hiç bir sağlık sorunu olmayıp çocuk olmada sorun yaşayan erkekler de var. Hangi durumlarda varikosele müdahale edilmesi konusunda yüzlerce bilimsel araştırma sonucuna dayanan Avrupra Üroloji Derneği (EAU) önerileri aşağıda verilmiştir:
Ergenlik döneminde görülen varikosel, seri muayene ve ultrason sonuçlarına göre testiste gelişim geriliğinin kesinleştiği durumlarda tedavi edilmelidir.
Normal sperm sonuçlarına sahip infertil (çocuğu olmayan) veya subklinik varikoseli olan bir erkekte varikosel tedavisinin hiç bir yararı gösterilememiştir. Bu durumalarda varikosel tedavisi önerilmemelidir.
Varikosel ameliyatı; klinik varikoselin olması, oligospermi (1 ml’de 15 milyondan az sperm hücresi olması), en az 2 yıllık korunmasız ilişkiye rağmen çocuk olmaması, açıklanamayan infertilite (kısırlık) olması durumlarında yapılabilir.
TabloTedavi çeşitlerine göre nüks oranları ve ortaya çıkabilecek komplikasyonlar/riskler gösterilmiştir (Avrupa Üroloji Birliği Kılavuzundan uyarlandı)
Cerrahi tipi | Nüks oranı | Kompliksyon |
|---|---|---|
Skrotal(torbalardan)kesi | - | Testiküler atrofi, arter yaralanmasına bağlı testis gangren, skrotal hematom, hidrosel |
İnguinal(kasıktan)kesi | %13.3 | Testiküler venlerin gözden kaçması |
Yüksek ligasyon | %29 | %5-10 oranında hidrosel (torbalarda sıvı birikimine bağlı şişlik) oluşma riski |
Laparaskopik | %0.3-7 | Arter ve lenf damarı yaralanması; bağırsak, damar ve sinir yaralanması; pulmoner emboli(akciğere pıhtı atması); peritonit(karın zarı iltihabı);kanama; ameliyat sonrası ağrı; yara yeri enfeksiyonu |
Mikrocerrahi | %0.8-4 | Hidrosel oluşumu,arter yaralanması,skrotal hematom |
KAYNAK
Lomboy, Jason R., and Robert M. Coward. “The Varicocele: Clinical Presentation, Evaluation, and Surgical Management.”Seminars in interventional radiology. Vol. 33. No. 03. Thieme Medical Publishers, 2016.
Jungwirth, Andreas, et al. “European Association of Urology guidelines on Male Infertility: the 2012 update.”European urology 62.2 (2012): 324-332.
Ivanissevich, O. “Left varicocele due to reflux; experience with 4,470 operative cases in forty-two years.”The Journal of the International College of Surgeons 34 (1960): 742.
Palomo, A. “Radical cure of varicocele by a new technique; preliminary report.”The Journal of urology 61.3 (1949): 604-607.
Goldstein, M., et al. “Microsurgical inguinal varicocelectomy with delivery of the testis: an artery and lymphatic sparing technique.”The Journal of urology 148.6 (1992): 1808-1811.
Jungwirth, A., et al. “Clinical outcome of microsurgical subinguinal varicocelectomy in infertile men.” Andrologia 33.2 (2001): 71-74.
Miersch, W. D. E., et al. “Laparoscopic varicocelectomy: indication, technique and surgical results.”BJU International 76.5 (1995): 636-638.
Tan, S. M., et al. “Laparoscopic varicocelectomy: technique and results.” BJU International 75.4 (1995): 523-528.
